به نقل از «ایرنا»

توافق ایران و عربستان؛ اعتبار آمریکا زیر سوال رفت

تاریخ انتشار: ۲۰ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۰۲۲۶۴

به گزارش ایرنا، اعلام امضای توافق بین ایران و عربستان برای احیای روابط و بازگشایی سفارتخانه ها در روز جمعه، واکنش های متعدد و گسترده ای را به دنبال داشته است.

استقبال کشورهای منطقه ای از این توافق، ابراز امیدواری نسبت به ایجاد ثبات و امنیت در خاورمیانه، معرفی این توافق به عنوان نماد پیروزی صلح، تاکید بر منفعت این توافق برای منطقه، تاثیر این توافق در بر باد دادن رویای رژیم صهیونیستی برای تشکیل ائتلافات منطقه ای تنها بخشی از واکنش های گسترده بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اندیشکده شورای آتلانتیک نیز در واکنش به این توافق، نظر تنی چند از کارشناسان خود را منتشر و این توافق را عاملی برای کاستن از اختلافات کشورهای منطقه خلیج فارس ارزیابی کرده است.

پیروزی برای عراق و چین

اندرو پیک (Andrew Peek) کارشناس برنامه خاورمیانه در شورای آتلانتیک درباره این توافق نوشت: عادی سازی روابط ایران و عربستان سعودی یکی دیگر از نتایج تلاش کشورهای خلیج فارس برای ایجاد امنیت در منطقه در دوران پس از خروج آمریکا است.

این کارشناس اضافه کرد: روابط تهران-ریاض در سال ۲۰۱۶ پس از مجموعه ای از بحران‌ها که بعد از مذاکرات هسته ای (برجام) به وجود آمد، قطع شد. عربستان و برخی متحدان آن بر این باور بودند که با این توافق، نقش آمریکا به عنوان نیروی متوازن کننده در برابر ایران کاهش می یابد.

این تحلیلگر تاکید دارد که خروج آمریکا از افغانستان تازه ترین اقدام در میان تصمیم گیری های راهبردی بود که قدرت ایران را افزایش داد. به زعم سعودی ها و صهیونیست ها موازنه قدرت در منطقه زمانی پایدار است که آمریکا به عنوان متحد فعال باقی بماند اما عربستان و تل آویو نگران بودند که تحت برجام، چنین هدفی محقق نشود.

این کارشناس افزود: پیمان آبراهام (عادی سازی روابط بین رژیم صهیونیستی با کشورهای عربی) نیز در تلاش مشابهی از سوی کشورهای منطقه خلیج فارس برای دستیابی به امنیت بود. کشورهای سنی خلیج فارس با این توافق به دنبال یافتن جایگزینی برای قدرت بازدارندگی آمریکا بودند.

در مقابل چنین چارچوبی، از سرگیری روابط بین ایران و عربستان مفهوم کاهش تنش ها را دارد. بغداد، پیروز احتمالی این تحول جدید است زیرا مذاکراتی که این کشور میزبان آن بود به حصول این توافق کمک کرد.

بر اساس این تحلیل، چین برنده دیگر از سرگیری روابط تهران-ریاض است. اقدامات یکجانبه پکن در کمک به دیپلماسی منطقه خاورمیانه می تواند، در آینده زنگ هشدار را برای نقش آمریکا در این منطقه به صدا در آورد.

آغاز فصلی جدید در منطقه

مسعود مستجابی دیگر کارشناس اندیشکده آتلانتیک در ارزیابی خود از توافق بین ایران و عربستان آن را عاملی برای به چالش کشیدن اعتبار واشنگتن در منطقه ارزیابی کرد و نوشت: اعلام توافق بین ایران و عربستان دستاورد مهمی در دیپلماسی منطقه است و می تواند آغازگر دوران جدیدی در خاورمیانه باشد.

این کارشناس افزود: این تحول، دو ایفاگر اصلی منطقه را بعد از سالها دشمنی در کنار هم قرار می دهد، بر حضور فزاینده چین در منطقه تاکید دارد و چالشی برای آمریکا محسوب می شود. از این رو احتمال می‌رود واشنگتن سعی خواهد کرد چنین تلاش هایی را تضعیف کند.

مستجابی نوشت: اعتبار آمریکا به عنوان (مدعی) صلح در منطقه به دلیل فقدان اعتماد به این کشور و تمایل آن به جانبداری در درگیری ها از جمله در یمن و سوریه به چالش کشیده شده است. در مقابل چین، یک میانجی منعطف قلمداد می شود که از جانبداری طرف های درگیر خودداری کرده است.

به اعتقاد این کارشناس، اگر این روند ادامه یابد ایفاگران بیشتری در منطقه به چین به عنوان یک میانجی رویگردان خواهند شد و اعتماد بیشتری به این کشور نسبت به آمریکا خواهند کرد. این تحول جدید برای منطقه مثبت است زیرا به افزایش دیپلماسی و مذاکره بین رقبای سنتی نیاز دارد.

این کارشناس با اشاره به مزایای این توافق برای ایران و عربستان خاطرنشان کرد: چین نیز می تواند از توسعه روابط اقتصادی و فضای امن تر تجاری در خاورمیانه منفعت کسب کند.

کودتای دیپلماتیک چین

مایکل دوکلوس (Michel Duclos ) کارشناس غیرمقیم اندیشکده آتلانتیک و سفیر سابق فرانسه در سوریه نیز نوشت: این توافق از دیدگاه پاریس، یک موفقیت واقعی برای دیپلماسی چین است و از یک سو به وضوح نقش میانجی گر پکن در منطقه را نشان داد و از سوی دیگر مهارت این کشور را در میانجی گری به نمایش گذاشت که تا پیش از این سابقه نداشته است.

وی افزود: روشن است که اقدام چین و پاسخ ایران و عربستان به آن با این روایت مطابقت دارد که پکن تلاش می کند به عنوان یک قدرت مثبت، مصلح و مسئول، راه حل های سازنده ای را بیابد و بیش از پیش در جایگاهی قرار دارد که می تواند مسائل را به پیش ببرد.

این تحلیلگر تاکید کرد: نکته بارز این است که چین و دیگر قدرت های به اصطلاح «جهان جنوب» (برای اشاره به آنچه که ممکن است «جهان سوم» نامیده می‌شود؛ یعنی آفریقا، آمریکای لاتین و کشورهای در حال‌توسعه آسیایی) دیگر نیاز ندارند که به اقداماتی از سوی غرب تکیه کنند.

به گفته دوکلوس، از این لحاظ چین از نسخه ای که روسیه در ابتدا با سازماندهی روند آستانه پیچید، پیروی می کند. هدف از این روند با همکاری ترکیه و ایران، مدیریت بحران سوریه بود.

این کارشناس خاطرنشان کرد: وضعیت کنونی دو سوال را مطرح می کند؛ آیا چارچوبی که در توافق بین ایران و عربستان با میانجی گری چین ایجاد شده دنبال خواهد شد؟ آیا «کودتای دیپلماتیک» چین آغازگر تعامل عمیق تر سیاسی پکن در منطقه است؟

دوکلوس اضافه کرده است: نقش میانجی چین می تواند دیپلماسی این کشور را نه تنها در منطقه بلکه در عرضه جهانی نیز تقویت کند.

وی نتیجه گرفت که در حال حاضر برای ارزیابی قطعی در این زمینه زود است اما شاید بتوان به شکل کامل محتمل دانست که برخی کشورهای خاورمیانه ممکن است دیگر امیدی به غرب و سیاست های آن نداشته باشند.

این تحلیلگر اضافه کرده است: به دلیل جنگ اوکراین آنها همچنین ممکن است امید خود به روسیه را برای میانجی گری خارجی از دست داده باشند؛ ولی به نظر می رسد که چین در جایگاه خوبی برای پر کردن این شکاف قرار دارد.

جهان اروپا ۰ نفر برچسب‌ها شورای آتلانتیک عربستان سعودی چین ایالات متحده آمریکا توافق ایران پکن

منبع: ایرنا

کلیدواژه: شورای آتلانتیک عربستان سعودی چین ایالات متحده آمریکا توافق ایران پکن شورای آتلانتیک عربستان سعودی چین ایالات متحده آمریکا توافق ایران پکن توافق بین ایران و عربستان خلیج فارس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۰۲۲۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بایدن هم مثل ترامپ عربستان را قربانی می‌کند؟

آیا دولت بایدن برای نجات رژیم صهیونیستی از انزوا و شکست بین‌المللی، عربستان را پیش پای اسرائیل قربانی می‌کند؟

به گزارش مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: در حالی که پایتخت‌ها، شهرها و دانشگاه‌های بسیاری از کشورهای جهان شاهد گسترده‌ترین اعتراضات ضد صهیونیستی است، وزیر خارجه آمریکا پس از دیدار با همتای سعودی در ریاض مدعی شد: «روابط عربستان و اسرائیل به زودی عادی می‌شود. اقدام دوطرفه عربستان و آمریکا در رابطه با پرونده عادی‌سازی روابط با اسرائیل در مراحل پایانی است. آمریکا و عربستان سعودی طی یک ماه گذشته درباره عادی‌سازی روابط میان ریاض و اسرائیل اقداماتی انجام دادند».

فیصل بن‌فرحان وزیر خارجه عربستان هم گفته است: «به مراحل نهائی توافق امنیتی با آمریکا نزدیک شده‌ایم». این در حالی است که بلینکن با وقاحت گفته است: اسرائیل برنامه‌ای برای حفاظت از غیرنظامیان در حمله به «رفح» در جنوب غزه ندارد.

بلینکن در نشست با وزیران شورای همکاری خلیج‌فارس هم، خواستار سیستم دفاعی یکپارچه در مقابل ایران شد و ادعا کرد: رویارویی ایران با اسرائیل، نیاز به یکپارچگی دفاعی بیشتر را نشان می‌دهد. این حمله، تهدید حاد و فزاینده ایران را نشان می‌دهد، اما همچنین ضرورت همکاری ما در زمینه دفاع یکپارچه را نشان می‌دهد.

اظهارات بلینکن مبنی بر این که آمریکا و عربستان طی یک ماه گذشته درباره عادی‌سازی روابط میان ریاض و اسرائیل اقداماتی انجام دادند، در حالی است که تشدید جنایت‌های اسرائیل در ماه‌های اخیر، موجب برانگیختگی گسترده جهانی و همچنین آماده شدن محاکم بین‌المللی برای صدور حکم تعقیب و بازداشت مقامات جنایتکار صهیونیست شده است. در میدان نظامی نیز تحلیلگران، از قطعیت شکست اسرائیل خبر می‌دهند و این علاوه‌بر ضربت راهبردی تحقیرآمیزی بود که اسرائیل از ایران خورد.

در چنین شرایطی به نظر می‌رسد دولت بایدن و نتانیاهو اصرار دارند دولت‌هایی مانند سعودی، اردن و امارات را قربانی کنند تا هر طور که شده اسرائیل را از باتلاقی که در آن دست‌وپا می‌زند، بیرون بکشند.

پیش از این، دیوید هرست، سردبیر وب‌سایت آمریکایی میدل‌ایست‌آی با اشاره به نقش‌آفرینی اردن، هنگام حمله ایران به اسرائیل هشدار داده بود: «در حالی که مردم اردن، شلیک موشک‌های ایرانی به اهداف خود در اسرائیل را تشویق می‌کردند، ارتش اردن آنها را از طرف اسرائیل سرنگون می‌کرد. اسرائیل ممکن است این واقعیت که متحدان واقعی دارد را جشن بگیرد، اما با این کار، مشروعیت دوستان خود را به طرز مُهلکی تضعیف می‌کند».

البته ایران در آن حمله، پایگاه‌های جاسوسی و نظامی اسرائیل از جمله پایگاه نواتیم را که حفاظت‌شده‌ترین پایگاه نظامی دنیا توصیف می‌شود، درهم کوبید و فقط ذلت و خفّت ماجرا برای شاه خائن اردن بماند.

بیگاری کشیدن اخیر از عربستان و واداشتن او به انتحار با باقی‌مانده حیثیت خود نزد ملت‌های مسلمان، در حالی است که میدل‌ایست مانیتور، آبان ۱۴۰۰ با اشاره به «گاو شیرده» توصیف‌شدن سعودی از سوی ترامپ نوشت: «زمانی که ترامپ، عربستان را گاو شیرده توصیف کرد، بن‌سلمان احساس توهین نکرد. او چرا در مقابل توهین‌های مداوم رهبران غربی سکوت می‌کند، اما در لبنان تنش ایجاد می‌کند؟».

دونالد ترامپ سال ۱۳۹۵ در حالی که هنوز رئیس‌جمهور نشده بود، گفته بود: «عربستان برای ما مانند گاوی شیرده است که هر وقت دیگر نتواند دلار و طلا بدهد، دستور ذبح آن را صادر می‌کنیم و این واقعیتی است که همه دوستان و دشمنان آمریکا به ویژه خود مقامات سعودی از آن آگاهند. عربستان، باید سه‌چهارم ثروتش را به آمریکا بابت حمایت‌های ما بپردازد».

او پس از ریاست‌جمهوری هم در جریان نشست خبری مشترک با سران لتونی، لیتوانی و استونی گفته بود: «می‌خواهم از سوریه خارج شویم و به کشورمان بازگردیم، می‌خواهم کشور خود را بازسازی کنم، هفت تریلیون دلار صرف کردیم اما هیچ چیزی نگرفتیم. ما در این مورد خیلی جدی فکر می‌کنیم و به‌زودی در این مورد تصمیم قطعی خواهیم گرفت. من به ریاض گفتم اگر می‌خواهید در این‌جا بمانیم، پس هزینه‌اش را بپردازید». ترامپ، اردیبهشت ۱۳۹۷ هم در دیدار با محمد بن‌سلمان گفت: «عربستان سعودی جزو خریداران بزرگ ما بوده است. [خطاب به بن‌سلمان] یکی از سرمایه‌گذاری‌های بزرگ شما خرید سهام و اقلام مختلف و تولید شغل برای آمریکایی‌ها است. من در ماه می در ریاض بودم. صدها میلیارد دلار به ایالات‌متحده بازگرداندیم. ما این را می‌دانیم و آنها هم می‌دانند». ترامپ سپس با نشان دادن چند لوح درباره خریدهای سعودی گفت: «اینها بعضی از چیزهایی هستند که از ما خریده‌اند. این یکی سه میلیارد دلار است، آن ۵۳۳میلیون دلار و آن یکی ۵۲۵میلیون دلار. این پول‌ها برای شما چیزی نیست؛ بیشتر بخرید این ۸۸۰میلیون دلار، این ۶۴۵میلیون دلار، این یکی ۶میلیارد دلار...».

اما بیش از صد میلیارد خرید نظامی از آمریکا- فقط ظرف یکی دو سال- نتوانست عربستان را به هنگام حمله متجاوزانه به یمن و تلافی‌شدن از سوی انصارالله، از گرداب نجات دهد و مانع از فرود آمدن موشک‌های در مناطق نفتی و نظامی شود. حالا هم به نظر می‌رسد اگر پای عربستان بیش از گذشته به بازی جنایتکارانه اسرائیل و آمریکا سُر بخورد، طرفی که بیش از همه زیان خواهد کرد، دولت سعودی است. مقاومت یمن نشان داده که کمترین ملاحظه‌ای درباره حامیان جنایات رژیم صهیونیستی ندارد.